Net boven de Westelijke Eilanden van Amsterdam vind je de Oude Houthaven. Hier werd vroeger hout uit Scandinavië opgeslagen en verwerkt (voor de bouw van schepen en huizen). Op de Van Diemenstraat staan grote pakhuizen. Hier zijn unieke kantoorruimten te huur, die aan de achterzijde uitzicht bieden op de oude houthaven.
Aan het einde van de 19e eeuw werd de stad ook aan de westerzijde uitgebreid, en werd de van Diemenstraat gebouwd op de dijk die de oever van de Houthavens vormde. Hierboven ziet u een schilderij van Breitner, voorstellend de heiwerkzaamheden in 1897 voor de pakhuizen die nu nog in de van Diemenstraat staan. Tussen de zogenaamde Zandhoek en de van Diemenkade ontstond de gezellige Zeeheldenbuurt, waar u nog steeds bruine kroegjes vindt.
Geschiedenis van de Zeeheldenbuurt
De eerste bouwsels in deze buurt stammen uit de 17e eeuw en bestonden tot ruim in de 18e eeuw voornamelijk uit scheepswerven, lijnbanen en taanderijen. Er waren hier vooral werkplaatsen en een paar bedrijfswoningen, met pakhuizen op de Zoutkeetsgracht. De eerste zoutketen verschenen hier rond 1615, al snel door andere gevolgd — zeewater werd hier boven turfvuren verhit in grote pannen om het zout te winnen. En in 1652 werd het gebiedje achter bolwerk Blaauwhoofd aan de haringrokers toegewezen, op Bokkinghangen.
Bijna twee eeuwen lang veranderde hier maar weinig — de zoutketen werden langzaamaan vervangen door woningen en pakhuizen. Het was in de 18e en 19e eeuw een heel drukke en bedrijvige buurt, maar toen steeds meer bedrijfjes naar elders verhuisden werd het meer een woonbuurt, op de grote pakhuizen aan de Van Diemenstraat na.
De Petemayenbrug van Zandhoek naar Bokkinghangen.
Foto uit 1893 van Jacob Olie (1834-1905) (Stadsarchief Amsterdam).
Van Diemenstraat
Aan de Van Diemenstraat (vóór 1878 Barentszkade geheten) lieten particulieren en bedrijven grote pakhuizen bouwen. De Delimaatschappij bouwde in 1917een groep van zes pakhuizen. Deze pakhuizen werden via de achterkant (aan de Van Diemenkade) bevoorraad vanuit schepen, aan de voorkant (de Van Diemenstraat) was een spoorweglijntje om de goederen verder te transporteren.
De Deli Maatschappij, opgericht in 1869, werd groot met de verbouw van en handel in tabak, vooral uit Sumatra. De zes delen van het gebouw waren dan ook vernoemd naar plekken op Sumatra: v.l.n.r. Wampoe, Begoenit, Nintjirim, Belawan, Petani en Pertjoet. Aan de achterkant van het gebouw zijn de namen nog zichtbaar.
Het oude pakhuis werd in 2020 compleet gerenoveerd door het gerenommeerde architectenbureau Cruz y Ortiz (Het bureau dat ook verantwoordelijk was voor de verbouwing van Rijksmuseum).